Sektörde beklentiler kötüleşiyor

“Beşeri İlaçların Fiyatlandırılması Hakkındaki Kararın Değiştirilmesi İle İlgili Bakanlar Kurulu Kararı”nın yayımlanması ardından ilaç sektörü sıkıntılı ve zor bir döneme hazırlanmaya başladı. Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) üyesi şirketlerin üst düzey yöneticileriyle yapılan bir anket çalışması, sektörde beklentilerin kötüleştiğini ortaya koydu. Ankete katılan yöneticilerin tamamına yakını, yeni fiyat kararnamesinin, hastaların ilaca erişimini, firmalarının faaliyetlerini ve yatırım planlarını olumsuz etkileyeceğini ve işten çıkarmalara yol açacağını belirtti.  

Anket sonucunda, hükümetin bütçe açıklarını kontrol altına almak amacıyla sağlık harcamalarında yaptığı kısıntılar kapsamında 18 Eylül’de yayımlanan kararnamenin ilaç sektörü tarafından derin endişeyle karşılandığı tespit edildi. Katılımcıların % 84’ü, hastaların yeni ve orijinal ilaçlara erişiminin zorlaşacağını vurguladı. Halen piyasada olan bazı ilaçlara erişimin zorlaşıp zorlaşmayacağı yolundaki bir soruya da, yine katılımcıların % 84’ü “zorlaşabilir” yanıtını verdi. Soruları yanıtlayan yöneticiler, “yatırımların azalacağı” konusunda da fikir birliğine vardı;  % 68’i, yatırımların % 20’den fazla, % 24 ise % 10’dan daha fazla azalacağını öngördü. “Yapılan son kısıntılar faaliyetlerinizi nasıl etkileyecek?” sorusuna ise yöneticilerin % 84’ü “çok olumsuz”, % 16’sı ise “olumsuz” diye yanıtladı. Katılımcıların % 32’si, yeni kararname sonucunda firmalarında % 10’dan fazla; % 52’si ise % 20’den fazla oranda işten çıkarmalar olabileceğini kaydetti. 

Anket, sektör yöneticilerinin, kendileriyle yapıcı bir diyalog geliştirilmemesinden duydukları rahatsızlığı da ortaya çıkardı. Soruları yanıtlayanların % 68’i, görüşlerine değer verilmediğini hissettiklerini vurgulayarak, sektör olarak karar oluşturma süreçlerine katılamamaktan duydukları rahatsızlığı ifade ettiler. Alınan kararların Türkiye’nin sağlık ve ilaç sektörünün küresel rekabet gücünü nasıl etkileyeceği yolundaki bir soruyu ise katılımcıların % 64’ü “çok olumsuz”, % 37’si ise “olumsuz” şeklinde yanıtladı. Ankette ayrıca katılımcılara Türkiye’de Ar-Ge ve üretim yatırımı yapmayı zorlaştıran faktörler de soruldu. Bunlar arasında “sağlık ve ilaç politikalarında öngörülebilirliğin bulunmaması” % 72 ile birinci, “şeffaflık ve açıklık olmaması” % 67 ile ikinci, bürokrasi ve mevzuat ise % 40 ile üçüncü sırada yer aldı. 

AİFD Başkan Yardımcısı Engin Güner yaptığı açıklamada, “Hükümet ve SGK ile birçok kez bir araya geldik ve tasarruf önlemleri kapsamında önemli miktarda tasarruf yapılabileceğini gösterdiğimiz öneriler sunduk. Şu anda ihtiyacımız olan tek şey hastaların ilaca erişimini engellemeyecek, ülkedeki üretim zincirini, sektörün dengelerini bozmayacak ve ülkemizin Ar-Ge ve yatırım potansiyeline zarar vermeyecek çözüm önerileri üzerine yoğunlaşmaktır. AİFD bu yönde sektör temsilcileri ve yetkililerle bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da işbirliği içinde tüm paydaşlarca kabul edilebilecek çözümler bulunabilmesi amacıyla çalışmalarına devam edecektir” dedi.