İnternet üzerinden hasta kabulünün zorlukları, ev merkezli klinik denemelerin hızını kesiyor

Pfizer, geçtiğimiz yıl, hastaların bir kliniği ziyaret etmek yerine evlerinden çevrimiçi çözümler ile katılabilecekleri bir ilaç geliştirme çalışması başlatmıştı. Şirket bu çalışmada elde edeceği verileri, daha önce aynı ilaç ile gerçekleştirilen geleneksel çalışmadan elde edilen veriler ile karşılaştırmayı amaçlıyordu.

FDA tarafından da onaylanan çalışma, bir ilacın geliştirilmesi için ev-merkezli ve tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilmek üzere onay alan ilk çalışma olma özelliği taşıyordu. Çalışma, aşırı aktif mesane (detrusor hiperfleksi) için Pfizer tarafından geliştirilen Detrol (tolterodine) ile 2007 yılında 600 hastanın katılımıyla gerçekleştirilen 4 aylık bir çalışmadan elde edilen sonuçların tekrarlanabilirliğini test etmek için tasarlanmıştı. Çalışmada katılımcıların, internette yayınlanan reklamlar ile yönlendirildikleri bir internet sitesi üzerinden çalışmaya dâhil olmaları planlanıyordu. Sitede bilgilendirilen katılımcıların önce bir kliniği ziyaret ederek (ya da evlerine gerçekleştirilecek bir ziyaretle) testler için kan vermeleri gerekiyordu. Ardından hastalara kullanacakları ilaçlar posta yoluyla gönderiliyor ve gönderilen ilaçları kullanan hastalardan, aşırı aktif mesane rahatsızlığının semptomlarını kaydetmek üzere tasarlanmış olan bir mobil uygulamayı akıllı telefonlarına yüklemeleri ve bu uygulamayı kullanarak günlük tutmaları isteniyordu. Katılımcılardan ayrıca, çalışma boyunca 4 kez çalışmanın internet sitesini ziyaret ederek değerlendirme raporu doldurmaları talep ediliyordu.

Bir ilacın pazara sunulabilmesinin maliyetinin 1 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor ve düzinelerce araştırma noktası üzerinden katılımcılara ulaşmaya çalışma bu miktara katkıda bulunan en büyük etkenlerden birini teşkil ediyor. Bu yüzden Pfizer, denemenin başarılı olması durumunda, fiziksel mekânlara bağımlılığı azaltarak ar-ge maliyetlerinde ciddi tasarruf sağlamasını umuyordu.

Hastalar internete güvenmiyor

Pharmalot’a konuşan Pfizer Klinik İnovasyon Birimi Başkanı Craig Lipset, Craigslist’ten Google reklamlarına ve Facebook’tan çevrimiçi hasta komünitelerine kadar birçok yöntem kullanarak hazırladıkları internet sitesine binlerce ziyaretçi çekmeyi başardıklarını söylüyor. Bununla birlikte Lipset, dönüşüm oranının (gelen toplam ziyaretçi sayısının deneme için gönüllü olarak kaydolan ziyaretçi sayısına oranı) beklentilerinin çok altında gerçekleştiğini sözlerine ekliyor.

Lipset bunun temel nedeni olarak halen kamuoyunun büyük bir kısmının klinik araştırmalar ve bu araştırmalara katılma hakkında çok az bilgiye sahip olmasını gösteriyor. Hastaların bu konuda halen birçok temel noktayı öğrenmeye ihtiyaçları olduğunu söyleyen Lipset, hastanın bir sağlık profesyoneli danışmanlığı olmadan denemeler için gönüllü olmasının zorluğuna işaret ediyor.

Bir taraftan insanlara internet sitelerine güvenmeyin diye sürekli telkinde bulunurken, diğer taraftan onları her şeyi internet üzerinden yapmaya teşvik etmeye çalışmanın çelişkisine dikkat çeken Lipset, Pfizer’in, bu deneme ile edindiği tecrübelerden yola çıkarak klinik çalışmalar konusundaki inovasyon çabasını güçlendireceğini ifade ediyor.

* Fotoğraf: Pfizer ThinkScienceNow internet sitesi.