Birleşme ve satın almalar sağlık sektöründe kilit rol oynuyor

Frost & Sullivan’a göre ABD ve Avrupa ülkeleri genel olarak yenilikçi yaklaşımın merkezleri olarak algılanırken, sağlık sektöründeki yenilikçi trendler bu ülkelerde değil, daha ziyade gelişmekte olan ülkelerde yaşanıyor. Nitekim 2009-2010 yılları arasında dünyada gelişmekte olan ülkelerde sağlık alanında ilginç trendler gözlendi. Rekor çift haneli büyüme oranları, düşük maliyetler ve pazara giriş için dikkat çekici ölçüde az engel, bu ülkelerde yaşanan önemli gelişmelerin ana sebepleri olarak görülüyor.

Frost & Sullivan’a göre Batıda sağlık harcamalarının artışı her zaman kayda değer sonuçlar doğuruyor. En önemli sonuçlardan biri sağlık turizmi endüstrisindeki yükseliş. Özellikle diş ve kozmetik ağırlıklı olan ve ekonomik durgunluktan etkilenmiş olan sağlık turizmi, 2010 yılında yeniden toparlanıyor. Bu durum hastanelerin hastalarına daha iyi hizmet sunabilmeleri için dünya çapında ortaklıklara gitmelerine yol açıyor.

Sağlık sektörü ülkeler temelinde dünya çapında büyük bir değişim geçiriyor. Özellikle ABD ve Avrupa ülkeleri yaşlanan nüfus problemiyle mücadele ediyor. Gelişen ülkeler ise kronik ve kronik olmayan salgınlardan etkileniyor. Sağlık giderleri artıyor, hükümetler bütçe açıklarına karşı mücadeleyi maliyetler üzerinden yönetiyor. Söz konusu faktörler sağlık sektöründe yaşanan birleşmelere katkı sağlıyor.

Frost & Sullivan sağlık sektörü analistlerine göre yaşanan olumsuz duraklama dönemi bitmiş olsa da küresel ekonomiler hala duraklamadan artakalan etkilerle mücadele etmeye devam ediyor. Sağlık sektörü ise duraklamanın yüküne ve etkilerine dayanan sektörlerden biri olmasına rağmen, çeşitli darbeler almış ve fon bulma konusunda çeşitli zorlukları yaşamış bulunuyor. Halka arzlarda görülen küresel çöküş ve kredilerin sıkılaştırılması ise sağlık sektörünü etkileyen güçlükler arasında yer alıyor. 2010 yılında bu trendin gelişimi nedeniyle, satın alma ve birleşme noktasında sağlık kurumları genişleme planlarına daha istekli bir yaklaşım göstermeye başladılar.

Frost & Sullivan’a göre genel kanının aksine sağlık sektörü de duraklamadan etkilendi. Sağlık sektörünün farklı alanlarında görülen girişim sayısı ciddi ölçüde azaldı. 2009-2010 döneminde 2006-2007 dönemine kıyasla anlaşmaların sayısı yüzde 70’in üzerinde düşüş gösterdi. Bir milyar dolar üstündeki anlaşmalar ise 2008 yılına oranla dikkat çekici bir gelişme kaydederken, 50 ila 250 milyon dolar arasında küçük çaplı anlaşmalar düşüş kaydetti.

BRIC ülkelerindeki dikkat çekici maliyet düşüşleri, 2009-2010 döneminde ilgiyi bu bölgelere çekmeyi başardı. Gelişmekte olan ekonomiler, durgunluğun minimalist etkileriyle ikiye katlanan sağlam GDP büyüme oranını alarak sektörün gelişimine katkı sağladılar. Ayrıca bu ülkelerde görülen demografik değişimler ve yaşam koşullarına bağlı hastalıkların artması sağlık sektörüne daha önce görülmedik ölçüde talep yarattı. Batılı sağlık kuruluşları da söz konusu büyüyen pazarlara hızla yönelmeye başladı.

ABD tüm sağlık alanlarındaki birleşme ve satın alma senaryolarına hükmetmeye devam ediyor. Stratejik yatırımcılar durgunluk döneminde ABD’yi tercih ederken kurumsal yatırımcılar ABD’yi durgunluk dışı zamanlarda tercih etti. Gelişmiş dünyanın finansal yatırımcıları durgunluk öncesinde BRIC ve diğer ülkelerden sağlam dayanaklar istiyorlardı. Ancak durgunluk sırasında kendi ülkelerindeki sağlık kuruluşlarını tercih etmeyi yeğlediler.

BRIC ülkeleri küçük ölçekte olmasına rağmen çok sayıda ilaç anlaşmasını hayata geçirdi. Avrupalılar için Hindistan ve Çin’den düşük maliyetli ilaç etken maddesi sağlamak itici bir güç sağladı. Bu bölgelerde gerçekleşen satın almalar çoğunlukla klinik deneyim, AR-GE ve üretim faaliyetleri üzerinden oldu.

2010 yılında 2009’a kıyasla ilaç sektöründeki anlaşmalarda düşüş yaşandı. Frost & Sullivan’a göre bunun nedenlerinden biri patent anlaşmalarındaki dalgalanma sebebiyle şirketlerin düzenli ilaç akışını azaltması olarak değerlendiriliyor.

Frost & Sullivan uzmanları, sağlık sektöründe yatırımcıların ağırlıklı olarak birleşmeye odaklandıklarının altını çiziyor. Yakın geçmişe bakıldığında eğer birleşmeden beklenen sinerjiye ulaşılmışsa özel sermaye açısından fiyat üzerinde rekabet etmenin neredeyse imkansız hale geldiğini belirten Frost & Sullivan analistleri, 2011 yılında özel sermaye yatırımcılarından ziyade sağlık sektöründe daha çok stratejik yatırımcıların rol alacağını vurguluyorlar.