15 Temmuz 2009, Çarşamba 18:21“Kanser ve diyabet tedavileri kişiselleşiyor”
Keşfettiği moleküllerle 80’in üzerinde ilaç geliştirmiş Belçikalı bilim adamı Dr. Paul Janssen anısına Johnson&Johnson’ın Ar-Ge şirketi tarafından her yıl verilen Dr. Paul Janssen Ödülü’ne bu yıl Prof. Axel Ullrich, moleküler biyoloji ve moleküler klonlama alanında gerçekleştirdiği çalışmalarla diyabet ve kanser hastalıklarının tedavisinde geliştirdiği çalışmalar nedeniyle layık görüldü.
Dünyaca ünlü bilim adamlarından oluşan bağımsız bir komite tarafından bu ödüle layık görülen Dr. Ullrich, dünyada her 7 kadından birisinin meme kanserine yakalandığını belirtti ve meme kanserinin tüm kanser türleri arasında kadınlarda en fazla görülen hastalık olduğuna dikkat çekti. Geliştirdiği tedavi konusunda 1998 yılından bu yana çalıştığını belirten Ullrich, ilgili tedavinin meme kanserinin özel bir türünde etkili olduğunu söyledi. Tümörün içinde genetik bir deformasyon bulunan meme kanserinde etkili olan bu tedavinin “kişiselleşmiş kanser tedavisi” olarak tanımlanabileceğini açıkladı.
Johnson&Johnson Farmasötik Araştırma ve Geliştirme Başkanı Dr. Paul Stoffels, ödül töreninde gerçekleştirdiği konuşmada, “Dr. Ullrich, çalışmaları yalnız akademik araştırmaları etkilemekle kalmayıp çok sayıda majör kronik hastalığı olan milyonlarca hastaya da yardımcı olmuş az sayıda bilim insanından biridir. Çalışmaları insan sağlığını derinden etkiledi. Kendisi, bu ödüle adını veren ve 80’den fazla ilacın keşfedilmesi ve geliştirilmesine katkılarıyla milyonlarca hayatın kurtulmasına yardımcı olan ‘Dr. Paul Janssen’in çabalarını temsil ediyor”, dedi.
Dr. Axel Ullrich hakkında
Dr. Axel Ullrich 25 yıldan uzun bir süredir gen teknolojisi ve temel bilimlerde yapılan keşifleri tıpta uygulamaya geçiren önde gelen bir isim olmuştur. Dr. Ullrich biyokimya öğrenimine Almanya’da Tübingen Üniversitesi’nde başladı ve daha sonra Heidelberg Üniversitesi’nde moleküler genetik dalında doktorasını tamamladı. California Üniversitesi, San Francisco’da doktora sonrası çalışmalarını yaptıktan sonra 1978’de Genentech’e katıldı.
Dr. Ullrich önemli hastalıkların tedavisinde genom temelli keşiflerin yeni yaklaşımlar haline getirilmesinde öncülük yaptı. 1987’de Ullrich ve çalışma arkadaşları invaziv meme kanserlerinin yüzde 30’undan çoğunda neu/HER2 geninin amplifiye olduğunu ve aşırı ekspresyona uğradığını keşfetti. HER2 tümüyle yeni bir kanser tedavisinin geliştirilmesi için seçildi ve bu çalışmalar 1998’den bu yana metastatik meme kanseri olan hastaların tedavisinde başarıyla kullanılan bir anti-HER2 monoklonal antikor yapımıyla sonuçlandı. Bu, kanserde onkojenik fonksiyonu olan yeni keşfedilmiş bir gene dayanarak geliştirilen ilk hedefli terapötik ajan oldu.
Dr. Ullrich’in laboratuvarda yaptığı temel araştırmalar, diyabet tedavisi için insan insülini olan Humulin gibi çok sayıda ürünün geliştirilmesine olanak sağladı. Humulin, gen temelli teknolojiyle geliştirilen ilk terapötik ajan ve tüm dünyadaki ilk biyoteknoloji ürünü oldu. Dr. Ullrich’in çalışmaları ayrıca epidermal büyüme faktörü ve vasküler endotelyal büyüme faktörü gibi tirozin kinaz ailesinde tıpta önem taşıyan çok sayıda reseptörün özelliklerinin ortaya konmasını da sağladı. Bu reseptörlerin kanserin gelişiminde çok önemli rol oynadığı görüldü ve bu keşiflere dayanarak tedaviler geliştirdi. Dr. Ullrich’in bu alandaki çalışmaları sonucunda metastatik meme karsinomunun tedavisi için ilk hedefe yönelik, gen temelli kanser tedavisi olan Herceptin geliştirildi. Çalışmaları ayrıca 2006’da böbrek karsinomu ve gastrointestinal stromal tümörlerin tedavisi için onaylanan çok hedefli bir ilaç olan SU5416’nın geliştirilmesine de yol açtı.
Dr. Ullrich başka pek çok ödülün yanı sıra Robert Koch Ödülü, Amerikan Kanser Araştırma Derneği’nin Bruce F. Cain Ödülü ve Kral Faysal Tıp Ödülü’ne de layık bulunmuştur. Bilime yaptığı önemli katkılar Wistar Institute (Amerika Birleşik Devletleri), Biomedicum (Finlandiya), Max Delbrück Moleküler Tıp Merkezi (Almanya) ve Ekonomik Gelişme Kurulu’nun Uluslararası Danışma Konseyi (Singapur) gibi uluslararası üne sahip pek çok kurumun danışma kuruluna atanmasına neden olmuştur. Bilimsel çalışmaları uluslararası dergilerde 500’den fazla makalede yayınlanmıştır. Dr. Ullrich 75,000’den fazla aktarma ile son 25 yılda tüm dünyada en fazla atıfta bulunulan 10 bilim adamından biridir. Time Magazine Europe 2001’de Dr. Ullrich’i insanların çalışması, yaşaması ve eğlenmesini değiştiren 25 teknoloji liderinden biri olarak seçmiştir.
